لزوم خلق ابزارهای نوین با ظرفیت بازار پول و سرمایه

سهم نظام بانکی کشور در تامین مالی حدود ۶۰ درصد و بازار سرمایه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بوده است؛ همچنین استفاده از حداکثر ظرفیت بازار پول و سرمایه جهت تامین مالی، لازمه همکاری این دو حوزه با یکدیگر و خلق ابزارهای نوین و مکمل است.

تولید در نگرش علمی بشر یک ارزش تلقی شده و یکی از شاخص‌های رشد و قدرت برای کشورها به حساب می‌آید.

تولید، عامل اصلی ایجاد استحکام در اقتصاد و محور توسعه است. از همین رو به عنوان شاخص و معیار اصلی پیشرفت در یک کشور همواره با موانعی رو به روست و یکی از بزرگترین موانع پیش رو آن منابع مالی و تزریق نقدینگی است.

افزایش نقدینگی و رابطه آن با تورم واقعیتی غیر قابل انکار در اقتصاد می‌باشد اما باید توجه داشت در صورتی که تولید متناسب با نقدینگی افزایش یابد، آثار تورمی آن در جامعه کاهش خواهد یافت و این امر با هدایت صحیح نقدینگی به سمت تولید و صنعت میسر خواهد شد.

آمار و ارقام نشان می‌دهد، نرخ رشد متوسط حجم پول در دهه اخیر در ایران از متوسط اغلب کشورها بوده است. متوسط نرخ رشد حجم پول در دهه اخیر در جهان برابر ۱۶ درصد، کشورهای با درآمد بالا ۱۰٫۲ درصد، کشورهای با درآمد متوسط ۱۷٫۴ درصد، منطقه یورو ۷٫۸ درصد، آسیای شرقی ۱۳٫۳ درصد، امریکای لاتین ۱۲٫۵ درصد، خاورمیانه ۱۴٫۳ درصد، آسیای جنوبی ۱۶٫۳ درصد و آفریقا ۱۷٫۳ درصد بوده است در حالی که این رقم در ایران ۲۸٫۱ درصد بوده که نشان می‌دهد حجم پول در اقتصاد ایران نرخ رشد بسیار بالایی داشته است.

بنابراین عدم کنترل نرخ رشد نقدینگی پیامدهای نگران کننده‌ای برای اقتصاد کشور در بر خواهد داشت و یکی از راه‌های کنترل آن، هدایت نقدینگی به سمت تولید و تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی در کشور است.

تامین مالی همواره از طریق بازار پول و سرمایه صورت گرفته و منجر به توسعه اقتصادی و مالی گردیده است، تامین مالی به معنای تزریق نقدینگی از سطح جامعه به بنگاه‌های اقتصادی است که از طریق نهادهای مالی همچون بانک‌ها، موسسات اعتباری و نهادهای مالی همچون شرکت‌های سرمایه‌گذاری و تامین سرمایه انجام می‌شود.

در سال گذشته سهم نظام بانکی کشور در تامین مالی حدود ۶۰ درصد و بازار سرمایه در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بوده است. در حالی که ظرفیت بالقوه بازار پول و سرمایه فراتر از این می‌باشد و می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب از تمامی فرصت‌های موجود استفاده نمود.

همانطور که در تعاریف مالی و اقتصادی نیز عنوان شده می‌توان از ظرفیت مناسب نظام پولی کشور جهت تامین مالی کوتاه مدت و میان مدت استفاده کرد و ابزارها و محصولات متناسب با شرایط بنگاه‌های اقتصادی را از طریق بانک‌ها عرضه نمود و بازار سرمایه را به عنوان مهم‌ترین منبع مالی بلند مدت که مالکیت یکی از بارزترین ویژگی‌های آن می‌باشد، در نظر گرفت و با طراحی ابزارهای نوین مالی، تزریق نقدینگی به چرخه تولید را سهولت بخشید.

البته باید به ریسک‌های موجود در هر دو بازار پول و سرمایه نیز توجه داشت. به عنوان مثال مهم‌ترین ریسک‌های تامین مالی از طریق نظام بانکی، ریسک نکول می‌باشد و در بازار سرمایه، ریسک بازار از جمله مهمترین ریسک‌هایی است که فعالیت در این حوزه با آن روبه‌رو خواهند بود.

باید در نظر داشت راه‌های مناسبی جهت کاهش ریسک‌های موجود در بازارهای پول و سرمایه وجود دارد که می‌توان از طریق مدیریت ریسک و روش‌های دیگر، آن را به حداقل رساند.

می‌توان گفت یکی از بهترین راه‌های کاهش ریسک و همچنین استفاده از حداکثر ظرفیت بازار پول و سرمایه جهت تامین مالی، لازمه همکاری این دو حوزه با یکدیگر و خلق ابزارهای نوین و مکمل می‌باشد. به عنوان مثال در حوزه بازاریابی خدمات مالی، از بانک به عنوان سوپر مارکت مالی که انواع خدمات پولی و مالی را ارائه می‌دهد، استفاده نمود.

ارائه خدماتی از این قبیل می‌تواند هم به عنوان مزیت رقابتی برای یک بانک تجاری عمل نماید و هم به تقویت نهادهای اقتصادی و هدایت نقدینگی به سوی بنگاه‌های تولیدی بپردازد.

در انتها، باید اذعان داشت، موفقیت در تامین مالی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های بالقوه بازارهای پول و سرمایه تنها در گروه همکاری تنگاتنگ این دو حوزه اقتصادی با یکدیگر است تا بتوان با خلق ابزارهای مختلف دو حوزه پول و سرمایه را بیش از پیش یا یکدیگر تلفیق نموده تا همزمان نظام بانکی بتواند از طریق بازار سرمایه، مشتریان خود را با تامین مالی بلند مدت راضی نگاه داشته و بازار سرمایه نیز از ظرفیت‌های بالقوه نظام بانکی کشور استفاده نماید.